Czym jest prototypowanie?
Prototypowanie jest niezbędnym elementem każdego procesu prowadzącego do wytworzenia produktu, niezależnie czy jest to produkt cyfrowy czy analogowy. Jest to szczególny proces, który buduje świadomość samego produktu jak i możliwości jego rozwoju i łączy ze sobą światy osób zaangażowanych w jego kreację oraz osób, które z niego będą korzystać.
Narzędzia do prototypowania
Na rynku jest wysyp różnego rodzaju narzędzi do prototypowania, od kilku lat ta nisza skutecznie wypełnia się nowymi rozwiązaniami. Jednak ciągle pierwszą rzeczą po którą warto sięgnąć jest papier i ołówek lub tablica z pisakami. Jest to najszybszy sposób do przekazania swoich pomysłów i zderzenia ich z pomysłami innych osób. Co ważne, papierowy prototyp może być również użyty do pierwszych testów z użytkownikami - jego zaletą jest możliwość szybkich poprawek, które nanoszone od razu po sugestiach badanych wzbogacają produkt i przenoszą go na wyższy poziom. Prototypowanie w narzędziach typu Figma czy Axure RP daje projektantom ogromne możliwości do pokazania i walidacji całego rozwiązania. Prototyp służy wtedy zatwierdzeniu kształtu np. aplikacji przed przekazaniem jej deweloperom.
Kiedy prototypować?
W zasadzie zawsze i w ciągłym procesie. Począwszy od momentu powstania pomysłu do ostatecznej jego walidacji z użytkownikami. Poniżej opisujemy trzy punkty, kiedy warto zwrócić szczególną uwagę na ten element.
Prototyp podczas eksploracji pomysłów
Prototypowanie od samego początku procesu projektowania pozwala na stworzenie dla rozwiązania wielu opcji bez konieczności skupienia się na jego wizualnej warstwie. Jest to istotne w procesie iteracyjnym, kiedy spodziewamy się, że będą występowały zmiany i ulepszenia. Metodologia Design Sprint uważa prototypowanie ux jako jedną z najważniejszych części całego procesu tworzenia produktu. Prototyp pozwala na szybkie sprawdzenie wartości jaką niesie za sobą dla potencjalnych klientów już po wstępnej agregacji pomysłów i skupieniu się na pracy nad jednym z nich. Przy pomocy prototypu można zweryfikować czy faktycznie rozwiązuje jakiś problem użytkowników lub dajemy im nowe możliwości, a te dwie przesłanki są kluczowe przed przystąpieniem do pracy. Warto pamiętać, że użytkownicy często z zasady są mili, odpowiadają na pytania tak, jak według nich byłoby dobrze, natomiast to nie do końca oddaje istotę ich motywacji i chęci korzystania z rozwiązań cyfrowych. Prototypowanie rozwiązania często służy dodatkowo eksploracji potrzeb.
Pokazując prototyp potencjalnym użytkownikom dajemy im coś bardzo namacalnego, coś co nie wymaga od nich wymyślania rozwiązań i wytężania głowy w celu określenia swoich wymagań. Mogą bezpośrednio “poczuć” co chcemy im zaproponować i przekazać nam informacje czego spodziewają się po produkcie. Dając badanym pobawić się rozwiązaniem możemy być pewni, że dostarczą nam wielu cennych pomysłów, i pokierują projektantów w kierunki dotychczas nie eksplorowane.
Prototyp w fazie rozbudowy produktu
Prototyp jest świetnym pomysłem, kiedy wewnętrznie pracuje się nad nowymi funkcjonalnościami. Proste rysunki czy szkice (nawet ołówkiem czy długopisem na kartce), poddane ocenie zespołu, mogą stanowić solidną bazę do stworzenia dobrego rozwiązania, zwłaszcza jeśli prototypuje się nie jeden widok, ale ciąg ekranów pokazując logikę wplecioną w istniejący produkt. Na podstawie takich rysunków można od razu wyłapać błędy i nieścisłości, które mogłyby być problemem na późniejszym etapie. Szczególnie ważna jest idea prototypowania jeśli mamy w zasięgu kilka pomysłów na jedno rozwiązanie - w szybki sposób prototypując kolejne warianty, jesteśmy w stanie ocenić największe szanse powodzenia któregoś z nich. To w znacznym stopniu zaoszczędzi późniejszych zmian w trakcie developmentu. Prototypowanie od razu wpisuje się też w schemat testowania i pokazywania pomysłu innym (nawet w testach korytarzowych) - im wcześniej umiejscowimy je w procesie tym lepiej dla efektu końcowego.
Dodatkowo warto zauważyć, że tymczasowość wpisana w definicję prototypu jest jego sporą zaletą - kieruje myślenie w stronę kreatywną bo nie zakłada, że od razu trzeba wypracować coś gotowego. W taki sposób można osiągnąć lepsze efekty i bardziej dopracowane produkty.
Prototyp do walidacji z użytkownikami
Prototyp, który testujemy jako ostateczną wersję pomysłu ma za zadanie oddać działanie prawdziwego produktu; służy temu aby ostatecznie zwalidować koncepcję i jej założenia z potencjalnymi użytkownikami. Jego poziom szczegółowości może być bardzo wysoki, w zależności od tego co chcemy sprawdzić, możemy np. walidować poprawność wpisywanych danych czy weryfikować tekstu - czy zaproponowane terminy są dla użytkowników zrozumiałe, czy potrzebują dodatkowego wyjaśniania. Dobrze przemyślany i wykonany prototyp po przetestowaniu z użytkownikami podwyższa znacznie szanse powodzenia produktu na rynku, warto zatem inwestować w ten element procesu.
Dzięki prototypowi i testom da się uniknąć wysokich kosztów związanych z developmentem i ewentualnymi poprawkami, które muszą być wdrażane już na produkcji.
